της Κας ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ- ΠΙΤΙ∆Η
Αναπλ.Καθηγήτριας Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Τα καρδιοαγγειακά νοσήµατα δηλ εµφράγµατα , εγκεφαλικά επεισόδια κλπ, αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου σε ολόκληρο τον κόσµο. Τα αποδίδουµε κατά βάση στην αθηρογέννεση δηλ στο γεγονός ότι στα αγγεία του σώµατος µας εναποτίθενται κάποιες πλάκες που τις λέµε αθηρωµατικές.
Για να γίνω
ποιο κατανοητή αναφέρω ένα παράδειγµα: φανταστείτε
τους σωλήνες του
υδρευτικού συστήµατος όταν
καθιζάνουν στο εσωτερικό τους
ιζήµατα από βρωµιές
και λίπη. Όπως
σ΄ αυτή τη
περίπτωση δυσκολεύει η ροή
του νερού (µπορεί και
να σταµατήσει) έτσι
και στις αρτηρίες δυσκολεύει η
ροή του αίµατος.
Κάποια στιγµή µία από
αυτές τις πλάκες µπορεί
να ξεφύγει και να φράξει κάποιο µικρότερο αγγείο οπότε προκαλείται
κάποιο έµφρακτο είτε της καρδιάς είτε
του εγκεφάλου και
πολύ σπανιότερα ίσως
κάποια εµβολή στους πνεύµονες.
Η αυξηµένη συχνότητα αυτών
των παθήσεων έχει παρατηρηθεί τον τελευταίο αιώνα και όπως είναι φυσικό έχει
συνδεθεί µε την διατροφή των ανθρώπων δηλαδή µε το γεγονός ότι παλαιότερα η διατροφή ήταν λιγότερη ,πιο φυσική και µε
λιγότερα λιπαρά, σε αντίθεση µε σήµερα. Προσωπικά πιστεύω ότι πρώτη αιτία
θανάτου σήµερα είναι το στρες , µπορεί να λέµε και να αποδίδουµε πάρα πολλά
,ακόµα και όλα , στην διατροφή, αλλά ο στρεσογόνος παράγοντας όχι µόνο δεν
µπορεί να θεωρηθεί αµελητέος, αλλά είναι καθοριστικός.
Στους
επιστηµονικούς κύκλους κυριαρχεί
η άποψη ότι
στα επόµενα χρόνια τα
σηµερινά παιδιά θα
αντιµετωπίσουν πληθώρα προβληµάτων
υγείας, λόγω κακής διατροφής
αλλά και του
στρες που υφίστανται.
Η αρτηριοσκλήρυνση στην παιδική
ηλικία ήταν σπανιότατο
φαινόµενο παλαιότερα ,ενώ τώρα
παρατηρούµε σε νεκροτοµές που
γίνονται (για άλλους λόγους)
σε παιδιά ,ουκ ολίγες
περιπτώσεις αρτηριοσκλήρυνσης.
Οπωσδήποτε λοιπόν
εκτός από το
περιβάλλον η διατροφή
παίζει σηµαντικό ρόλο και το
µεγαλύτερο βάρος έχει
αποδοθεί στην χοληστερόλη.
Η χοληστερίνη είναι µία πρόδροµη
ουσία των ορµονών
και παίζει πολύ
σηµαντικό ρόλο στη βιοχηµεία
και στον µεταβολισµό , αφού
απο αυτην συντίθενται
οι ορµόνες µας, χωρίς τις οποίες
δεν µπορούµε να επιβιώσουµε. Κάποια λοιπόν χοληστερίνη χρειάζεται, αλλά παν
µέτρο άριστον.
Εµείς κάνουµε κατάχρηση στις χοληστερίνες και στα λίπη που τρώµε.
Τα περισσότερα τρόφιµα που κυκλοφορούν µε στόχο την κατανάλωση τους από τα παιδιά,
είναι κατασκευασµένα µε τρόπο
για να προσελκύουν
το µάτι και να προκαλούν την επιθυµία να τρως, παρά να
προσφέρουν θρεπτικές ουσίες και συστατικά ωφέλιµα για την υγεία. Τα παιδιά
µετατρέπονται από πελάτες-καταναλωτές, σε θύµατα..
Φανταστείτε την εικόνα
ενός παιδιού µπροστά σε
ένα πακέτο τσιπς
η γαριδάκια, την επιθυµία του να τα γευθεί χωρίς να έχουν
να του προσφέρουν τίποτα και αµέσως µετά σκεφτείτε µε τι ευκολία και πόσο εµείς
απλόχερα τους τα δωρίζουµε.
Με όλα αυτά είναι φυσικό το επιστηµονικό ενδιαφέρον να έχει
στραφεί σε κάθε ουσία η οποία µπορεί να µειώσει τα επίπεδα της χοληστερόλης στο
αίµα. Κι εµένα από φύση µου , µου αρέσουν
τα οικολογικά πράγµατα, γιατί
πιστεύω ότι η θεραπεία µέσω της
φύσεως, είναι ο
καλύτερος γιατρός για
όλα, και όχι –
επιτρέψτε µου να πω- τα
βιοµηχανοποιηµένα πράγµατα.
Επειδή είµαι Χιώτισσα, έδειξα ενδιαφέρον εξ αρχής για να δούµε αν η µαστίχα που από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν γνωστή
για τις θεραπευτικές γενικά ιδιότητες, χωρίς
αυτές να έχουν
ερευνηθεί, µπορούσε να έχει
κάποια επίδραση στην χοληστερίνη
του αίµατος. Παράλληλα γνωρίζουµε
ότι όλα τα
αντιχοληστερινικά φάρµακα που παίρνει αυτήν τη στιγµή ο κόσµος, έχουν αν µη
τι άλλο, κακή επίδραση στο
συκώτι. Γι΄ αυτό και πρέπει µετά τα φάρµακα που παίρνουνε για τη χοληστερόλη,
να ελέγχονται οι τρανσαµινάσες, και
το συκώτι γενικότερα,
γιατί προκαλείται τρανσαναιµία,
καταστροφή δηλαδή των ηπατικών κυττάρων σε µικρή ή µεγάλη έκταση.
Ο µεταβολισµός των λιπιδίων και της χοληστερόλης γίνεται
µέσα από το ήπαρ, και όχι µόνο των λιπιδίων αλλά και των φαρµάκων, εποµένως όλα
αυτά τα φάρµακα που κανείς παίρνει για να µειώσει την χοληστερόλη επηρεάζουν τη
λειτουργία του ήπατος, συνήθως αρνητικά.
Ξέραµε βέβαια ότι η
µαστίχα έχει ευεργετική
επίδραση στο στοµάχι
και πολλοί το είχαν συνδέσει ότι µε τη µάσηση βοηθάει στην έκκριση
διαφόρων θρεπτικών ενζύµων από το σίελο
και εποµένως βοηθάει τη χώνεψη µηχανικά ή µε το σίελο. Είχα διάφορους πελάτες,
σαν µικροβιολόγος, που τους
έδινα µαστίχα στα πλαίσια
έρευνας που κάναµε για τη χοληστερόλη και κυρίως για το
ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Ήταν όµως η
πρόσβασή µου ευκολότερη σε ανθρώπους
που είχαν χοληστερίνη και είναι µια έρευνα που γίνεται για πρώτη
φορά µε ανθρώπους, δηλαδή οι
περισσότερες έρευνες που ασχολούνται µε
τις θεραπευτικές ιδιότητες
της µαστίχας είχαν να
κάνουν µε πειραµατικές έρευνες που γίνονται σε ποντίκια και όχι σε ανθρώπους. Άνθρωποι
λοιπόν που ερχόντουσαν στο ιατρείο έτσι απλά και είχαν χοληστερίνη, τους έλεγα
: «θέλετε να δοκιµάσετε τη µαστίχα;- είχαν και κάτι ακούσει ότι µειώνει τη
χοληστερίνη του αίµατος και βεβαίως µε µεγάλη προθυµία οι περισσότεροι
δεχόντουσαν να πάρουν τη µαστίχα, διότι δεν
τους ενέπνεε ανησυχία
και ξέρανε ότι
είναι ένα φυσικό προϊόν
πού ούτως ή άλλως
τη χρησιµοποιούσαν µασώντας την
σαν τσίχλα, ή
βάζοντας την σαν
άρωµα σε διάφορα πράγµατα και
έτσι ξεκίνησε δειλά δειλά αυτή η έρευνα
η οποία και ενισχύθηκε από την ΕΜΧ και πέρυσι καταλήξαµε στα συµπεράσµατά µας
και γράψαµε µια εργασία και µελετώντας
τα στατιστικά µας δεδοµένα είδαµε
ότι πράγµατι η λήψη της µαστίχας έχει στατιστικά
σηµαντική επίδραση στη µείωση
της χοληστερίνης του
αίµατος. Τη µαστίχα την
παίρνανε σε σκόνη,
δηλαδή µας στέλνανε από
την Ένωση τη µαστίχα κονιορτοποιηµένη και τους δίναµε
ένα κουταλάκι του γλυκού το οποίο βάζανε σε λίγο νεράκι και το έπιναν.
Η µαστίχα δε διαλύεται στο νερό, αλλά σχηµατίζει ένα εναιώρηµα και διευκολύνει
το νερό απλώς για να την πίνουν και να πηγαίνει κάτω.
Είχαµε και
κάποιες δυσκολίες, δεν
ήταν όλα οµαλά
και εύκολα. Κάποιοι
δυσκολευόντουσαν να την πίνουν.
Αλλά αρκετοί ήταν που την πήραν και
αρχίσαµε να διαπιστώνουµε µια µείωση στα
επίπεδα της χοληστερίνης,
χωρίς βεβαίως να
είναι του επιπέδου των
φαρµάκων που µειώνουν τη
χοληστερίνη κάτω από τα
200. Η µείωση, όµως, που προκαλεί είναι στατιστικά σηµαντική. Η ωφέλεια της
µαστίχας δεν είναι µόνο ότι µειώνει
τη χοληστερίνη, µειώνει το
λόγο χοληστερίνης προς HDL, που είναι
ο αθηρωµατικός δείκτης επικινδυνότητας. Μειώνει την Lp(a) λιποπρωτείνη, που είναι και αυτή ένας
δείκτης επικινδυνότητας για
καρδιαγγειακά νοσήµατα και που συνήθως, επειδή η Lp(a) καθορίζεται γενετικά, δεν υπάρχουν φάρµακα που να την
επηρεάζουν.
Η µαστίχα, λοιπόν, µειώνει την Lp(a) και ασκεί προστατευτική δράση στα αγγεία µας και επίσης
µειώνει τις λιποπρωτεΐνες Α και
Β. Το παράξενο
είναι , που είναι
και τυχαίο εύρηµα, ότι µειώνει
και τις τρανσαµινάσες
του ήπατος, σε
αντίθεση µε τα αντιχοληστερινικά φάρµακα που αυξάνουν τις τρανσαµινάσες. Εµείς
απευθυνόµαστε σε ανθρώπους που είχαν
χοληστερίνη. Αυτοί συνήθως δεν
είχαν πρόβληµα µε το
συκώτι τους, το συκώτι
τους ήταν φυσιολογικό.
Στα πλαίσια της
έρευνας όµως για
να δούµε µήπως εκδηλωθούν
κάποιες τοξικές δράσεις
της µαστίχας , τους κάναµε
όλο το βιοχηµικό τσεκ απ. Μετρήσαµε δηλ. σάκχαρο, χοληστερίνη,
ουρικό οξύ, τριγλυκερίδια και τρανσαµινάσες, και
διαπιστώσαµε ότι σε
αυτούς, που έτσι
κι αλλιώς ήσαν φυσιολογικές οι
τρανσαµινάσες ,είχαµε και περαιτέρω µείωση των
τρανσαµινασών, η οποία ήταν
στατιστικά σηµαντική. Που
σηµαίνει ότι η µαστίχα
ασκεί µια ηπατοπροστατευτική
δράση. Και στην
προσπάθειά µας να γράψουµε
την εργασία διαπιστώσαµε ότι
έχει γίνει µια άλλη
έρευνα σχετικά µε τη
δράση της µαστίχας στο ήπαρ.
Σε ποντίκια που
τους είχαν δώσει
τετραχλωράνθρακα, που είναι
ηπατοτοξική ουσία και προκαλεί καταστροφή του ήπατος, είδαν ότι, αν τους
χορηγηθεί µαστίχα, αυτή ασκεί ηπατοπροστατευτική δράση.
Εµείς, λοιπόν,
ασχολούµαστε τώρα µε το να δίνουµε µαστίχα
σε ασθενείς που
έχουν αυξηµένες τρανσαµινάσες
και γ-GT, µε
θετικά αποτελέσµατα µέχρι στιγµής και σ’ αυτόν τον τοµέα. Βέβαια δεν
είναι και τόσοι πολλοί, πρέπει να τους
ψάχνουµε.
Οι κλινικές µελέτες δεν
είναι και τόσο
εύκολες σε µικρό χρονικό
διάστηµα, όπως στο εργαστήριο που έχεις τα ποντίκια την ώρα που θέλεις, που ξέρεις
ότι παίρνουν σωστά το φάρµακό τους και τα ελέγχεις όταν θέλεις. Ιδιαίτερα όταν έχεις
να κάνεις µε άτοµα κάποιας ηλικίας, πού άλλοτε ξεχνάνε να έρθουνε, παρόλο που τους
τα µετράµε αυτά δωρεάν, ή ξεχνούν να πάρουν τις δόσεις τους κ.λ.π. Έχει και
τέτοιες δυσκολίες αυτή η µελέτη. Συνεχίζουµε όµως και την κάνουµε µε µεράκι και
αγάπη, γιατί πιστεύουµε ότι ο καλύτερος γιατρός είναι η φύση, έχει σοφία και ξέρει από µόνη
της να λύνει
τα προβλήµατα που
δηµιουργούνται.
Πιστεύουµε ότι η τροφή,
και η µαστίχα είναι τρόφιµο κατά κάποιο τρόπο, πρέπει να είναι, όπως λέει και ο
Ιπποκράτης, το φάρµακό
σου. Βεβαίως πιστεύουµε
ότι υπάρχουν δηλητήρια
και όχι δηλητηριώδεις δόσεις
και εποµένως πρέπει
να προσέχουµε τη
διατροφή µας , διότι µπορεί πράγµατι
το γάλα ή το τυρί
να είναι ωφέλιµο,
αλλά στις ποσότητες
που το καταναλώνουµε , έχουν
γίνει δηλητήρια για τον οργανισµό και µάλιστα µε τον τρόπο που παρασκευάζονται. Σ΄
αυτά τα πλαίσια
λοιπόν κάνουµε τη µελέτη µας, η
οποία αποδεικνύει επιστηµονικά, χωρίς να αποδεικνύει και το µηχανισµό µε
τον οποίο γίνεται αυτή η δράση της στα επίπεδα της χοληστερίνης, ότι µειώνει τη
χοληστερίνη στο αίµα.
Κι αυτό βεβαίως είναι µία
πρόκληση για τους ερευνητές. Αξίζει τον κόπο να συνεχίσουν περαιτέρω την
έρευνα πάνω στη δράση και τους µηχανισµούς δράσης της µαστίχας και την
προστατευτική δράση που
ασκεί τόσο στο
καρδιαγγειακό σύστηµα όσο
και στο ήπαρ.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου