Θεωρώ χρήσιμο να παραθέσω παρακάτω το κείμενο που είχα γράψει στο ΠΥΡΓΟΥΣΙΚΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ, λίγες μέρες μετά την φωτιά, και που εξΙστορώ, όλα όσα έζησα από την πρώτη μέρα που ο πύρινος εφιάλτης χτύπησε το νησί μας.
ΧΙΟΣ : ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ
Ξημέρωμα Σαββάτου 18 Αυγούστου, το αγέρι δυνατό και συνάμα δροσερό και μυρωδάτο, έφερνε τις μυρωδιές του Μαστιχιού ανακατεμένες με τ´ αρώματα του Κάμπου και την αλμύρα της θάλασσας στα νότια του νησιού δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα μεθυστική.
Η ώρα ήταν γύρω στις 3:30 πμ όταν έρχεται ο Μήτσος με τον Γιώργη και γεμάτοι αγωνία μου λένε ότι έξω παίρνει φωτιά. Στην αρχή γέλασα,νόμιζα ότι αστειεύονται, πουθενά στον ορίζοντα δεν φαινόταν φωτιά, κατάλαβαν ότι δεν τους πίστεψα και με παρακίνησαν να πάνε να μου δείξουν.
Ανεβαίνουμε στο μηχανάκι και αφού ανεβήκαμε στον πιο κοντινό λόφο, αμέσως φάνηκε μια τεράστια πύρινη λάμψη λες και είχε εκραγεί ηφαίστειο.
Ήταν εκθαμβωτικά τρομερό,νομίζοντας ότι η φωτιά είναι λίγα χιλιόμετρα παρακάτω έντρομοι τηλεφωνήσαμε στην Πυροσβεστική. Μια υπάλληλος με τρεμάμενη φωνή σήκωσε το τηλέφωνο και αφού της είπαμε για την φωτιά, μας είπε ότι η εστία ήταν στον Άγιο Μάρκο.
Άγίο Μάρκο; μα είναι τόσο μακριά, πως γίνεται να φαίνονται οι φλόγες και η πυράδατους τόσο έντονα; Αφού δεν γινόταν να κάνουμε κάτι επιστρέψαμε στο χωριό και πήγαμε για ύπνο άλλωστε ήταν ήδη προχωρημένες 4.
Την ίδια μέρα, μεσημέρι πια, και στο Πυργί ο ήλιος είχε χαθεί,βαριά κάπνα και στάχτες αιωρούνταν στην ατμόσφαιρα. Ανεβαίνω στην ταράτσα και ο καπνός πυκνός και μαύρος είχε καλύψει όλη την γύρω περιοχή.
Αναστατωμένος ανέβηκα στην μηχανή και βγήκα έξω απ’ το χωριό να δω τι συμβαίνει και να μάθω νέα. Το μέτωπο ερχόταν απ’ την πλευρά της Ελάτας, πήγα προς τα εκεί…. όσο πλησίαζα στην Ελάτα τόσο ο καπνός γινόταν πυκνότερος και πιο όξυνος. Άρχισα να φοβάμαι, παίρνω τηλέφωνο τον Νικολή τον Πρόεδρο της Ελάτας και σε κατάσταση πανικού μου λέει ότι η φωτιά πέρασε δίπλα απ’ το χωριό. Επιταχύνω την μηχανή να δω αν μπορώ να βοηθήσω, ανεβαίνω την ανηφόρα του «Κοντού», και μόλις ξεπροβάλει το χωριό της Ελάτας παγώνω….όλος ο ορίζοντας μαύρος, παντού καπνοί, η Ελάτα, και το Λιθί στο έλεος της φωτιάς.
Γυρίζω πίσω, ήδη στο Πυργί ο κόσμος είχε βγεί στις εισόδους του χωριού έντρομος. Μα τι διάολο αναρωτήθηκα γυρνάω 2 ώρες τώρα, και ένα Πυροσβεστικό όχημα δεν έχω δει;
Οι ώρες περνούσαν, η ανησυχία μεγάλωνε, ο κόσμος, οι απλοί πολίτες προσπαθούσαν να βρουν κάποιον υπεύθυνο για να οργανώσει ένα σύστημα πολιτικής προστασίας, δεν υπήρχε τίποτα, παρ’ όλα αυτά κάποιοι είχαν πάρει την πρωτοβουλία και είχαν βγάλει τις δεξαμενές με τα τρακτέρ και τα αγροτικά αυτοκίνητα και προσπαθούσαν άτακτα να βοηθήσουν την κατάσταση.
Η ώρα ήταν γύρω στις 1:00 μμ όταν πλέον οι φλόγες περνώντας από Αγ.Γιώργη, Βέσσα, Αρμόλια, Λιθί, Ελάτα, έφθαναν στο Πυργί. Ένα μεγάλο μηχάνημα του στρατού ευτυχώς ήρθε και αποψίλωνε χωράφια στο κάμπο κάτω απ’ το Πυργί στον «Κόλυμπο».
Γύρω στις 1:30 μμ οι φλόγες πλέον ήταν λίγες δεκάδες μέτρα από τα σπίτια στο Πυργί, πυροσβεστικό όχημα πουθενά, μηχανικό μέσο της επίσημης πολιτείας εκτός από το μηχάνημα του στρατού πουθενά. Καμιά 50αριά άτομα με κλαδιά στα χέρια, προσπαθούσαμε να σταματήσουμε την φωτιά πριν περάσει τον περιφερειακό του Πυργίου και μπει μέσα στο χωριό, ευτυχώς το ραντιστικό του Κωστή και οι φιλότιμες προσπάθειες των παιδιών της Πυροσβεστικής που ήρθε πάνω στην ώρα αποσόβησαν μια δραματική κατάσταση.
Όλοι πλέον βλέπαμε ότι αυτή η κάπνα και αυτή η κόλαση της φωτιάς θα σημάδευε τις ζωές μας. Ο καθένας με τον τρόπο του προσπαθούσε να σώσει ότι μπορούσε, άλλος τον κόπο μιας χρονιάς, άλλος τα δέντρα του, κι άλλος εν γένει την περιουσία του.
Ήταν πια απόγευμα, και τα νέα από την κόλαση της φωτιάς μόνο αισιόδοξα δεν ήταν. Παρ’ όλα αυτά η φυσική παρουσία των μέσων και των μηχανισμών της πολιτείας, - τοπικής και γενικής, - ήταν παντελώς απούσα.
ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΙΑ ΑΝΟΧΥΡΩΤΗ ΠΟΛΗ ΣΚΕΦΤΗΚΑ!!!
Μα που είναι όλοι αυτοί οι ανευθυνουπεύθυνοι, που σε ανύποπτο χρόνο βγαίνουν στις τηλεοράσεις, και μας διαφημίζουν τα σχέδια εφαρμογής έκτακτων συμβάντων, που είναι τα μέσα εκείνα που θα μας βοηθήσουν να δαμάσουμε το θηρίο?
Αλήθεια που στο διάoλο πήγαν όλα εκείνα τα λεφτά τα οποία έστειλε η κεντρική κυβέρνηση για την δημιουργία δομών πυρασφάλειας?
Είχε ήδη βραδιάσει και όλος ο κόσμος προσπαθούσε να βοηθήσει όπου μπορούσε στις τυχόν αναζωπυρώσεις.
Από το Πυργί οι περισσότεροι είχαμε κατευθυνθεί προς την πλευρά του κοντού στον δρόμο προς Ελάτα μιας και μέχρι αργά το βράδυ η φωτιά είχε περιορισθεί στα υψηλά σημεία του βουνού «Συνώνα»
Αξίζει εδώ να θυμηθώ τις φιλότιμες προσπάθειες των παιδιών του χωριού αλλά και του οδηγού της υδροφόρας του Δήμου, που με άμεσο κίνδυνο της ζωής τους ανέβηκαν από έναν κακοτράχαλο χωματόδρομο για να σβήσουν την φωτιά πριν κατευθυνθεί προς νότο.
Μ΄ αυτά και μ’ αυτά η πρώτη ημέρα της φωτιάς παρά τον βαρύ απολογισμό της για τα χωριά, Καρυές, Ανάβατο, Αγ. Γιώργη, Βέσσα, Αρμόλια, Λιθί,Ελάτα και Πυργί, φαινόταν να βρίσκεται σε ύφεση και τα μέτωπα να ελέγχοντα ιέστω και μερικώς.
Την επόμενη ημέρα Κυριακή 19 Αυγούστου, τα σημάδια του ουρανού ήταν αισιόδοξα, ο καπνός ήταν λιγότερος και τα μέτωπα της φωτιάς είχαν περιορισθεί στο Βόρειο μέτωπο, καθώς και στα Αρμόλια προς Κοντυλόπο.
Θέλοντας να δω την κατάσταση, πήρα την μηχανή και πήγα προς Λιθί,η κατάσταση όπου κι αν έβλεπες ήταν αποκαρδιωτική, τα πάντα καμένα. Μαστιχόδεντρα,πεύκα, μελίσια, εικονοστάσια, ζώα.
Έφτασα στον Λιθί γύρω στις 9:00 πμ, το διοξείδιο του άνθρακα και οι στάχτες ήταν το κύριο χαρακτηριστικό του αέρα. Ο κόσμος εκεί κουρασμένος, απ’ τις πολύωρες μάχες με τις φλόγες, πρόσωπα σκυθρωπά, μελαγχολικά,αλλά ταυτόχρονα και αποφασισμένα να προστατεύσουν τον τόπο και το βιός τους.
Είδα τον Μιχάλη, από τον καπνό δεν μπορούσε να μιλήσει, φαινόταν ταλαιπωρημένος, αλλά συνάμα και ευχαριστημένος. Όλη νύχτα προσπαθούσε με ότι μέσο είχε στα χέρια του να προστατέψει τον Λιθί, μου έδειξε έναν πιτσιρικά και μου είπε με τρεμάμενη φωνή «Ας είναι καλά αυτά τα παιδάκια, σαν σκυλιά πάλευαν όλη την νύχτα να σώσουν το χωριό».
Κάτι τέτοιες στιγμές ευλογημένες απ’ τον θεό μπορεί κανείς να δει στο πρόσωπο του ανθρώπου το μεγαλείο της ψυχής και της αυταπάρνησης,που σε κανονικές συνθήκες είναι αδύνατον να παρατηρήσει κανείς.
Ο Μιχάλης είχε παλέψει με την φωτιά, είχε χάσει την μάχη αλλά είχε κερδίσει τον πόλεμο της αξιοπρέπειας και της συνείδησης του.
Αποχαιρέτησα τον Μιχάλη, και φεύγοντας από τον Λιθί είδα μια ομήγυρη με πυροσβέστες, όπου αφού σταμάτησα και τους χαιρέτησα, μου είπαν ότι ήταν από τα Γιάννενα, και ότι ήρθαν 37 άτομα για να βοηθήσουν. Ήταν η πρώτη φορά στις 36 ώρες τις φωτιάς που έβλεπα τόσους πυροσβέστες μαζί.
Στο λιθί πλεόν είχε μια εστία φωτιάς στον απέναντι λόφο, όπου 2 πυροσβεστικά αεροπλάνα προσπαθούσαν να σβήσουν. Στον δρόμο της επιστροφής και λίγο πριν την Βέσσα συνάντησα και ένα κομβόι 12μεγάλων πυροσβεστικών αυτοκινήτων.
Η ώρα ήταν 12 πιά, η φωτιά μεταξύ Λιθίου, Βέσσας είχε σχεδόν σβήσει, και κάποιες μικροεστίες ήταν υπό των έλεγχο των πυροσβεστικών αεροπλάνων και ελικοπτέρων.
Πάρκαρα την μηχανή στα ψηλά πάνω απ’ την Ελάτα και αγναντεύοντας προς το Λιθί και το πέλαγος, μαζί με τον Κωστή βλέπαμε τις προσπάθειες των αεροπλάνων να ελέγξουν την φωτιά.
Μέχρι εκείνη την ώρα ό αέρας ήταν μαλακός και δεν δημιουργούσε προβλήματα. Στην επιστροφή προς το Πυργί και λίγο πριν τον Άη Γιώργη υπήρχε ψηλά αριστερά του δρόμου μια μικρή εστία φωτιάς όπου βλέποντας το ύψος της βλάστησης και την φορά του αέρα, θεώρησα σωστό να πάρω τηλέφωνο το 199 και να ειδοποιήσω.Η κλήση έγινε, από το κέντρο μου είπαν ότι έρχονται κι εμείς περιμέναμε να βοηθήσουμε.
Είχε πάει πια 1:30 μμ και η μικρή αναζωπύρωση που πριν μισή ώρα χωρούσε σε μαγκάλι τώρα είχε γίνει ολόκληρο μέτωπο φωτιάς. Η περιοχή του κοντού το πιο κομβικό σημείο, για να μην περάσει η φωτιά προς Ολύμπους – Μεστά –Δότια, ήταν σχεδόν γυμνό. Πέρα από 6 άτομα με κλαδιά στα χέρια δεν υπήρχε κανένα άλλο μέσο.
Μέσα σε λίγα λεπτά η φωτιά πέρασε τον δρόμο στο «Καμάρι τουΚοντού» και χωρίς πλέον εμπόδια προχωρούσε προς «Μαλίδια», «Πλουμάρι» μεκατεύθυνση Πυργί, Ολύμπους, Μεστά.
Όλα τα άλλα σας είναι γνωστά!!! Μια φωτιά που ξεκίνησε στηνΚεντρική Χίο, καταφέραμε μέσα σε 3 εικοσιτετράωρα να φτάσει στον Άγιο Νικήτα και στα Λατσά για να σβήσει στην θάλασσα. Κι αυτό γιατί :
- Δεν υπήρξε κανένας σχεδιασμός
- Δεν υπήρξε κανένας συντονισμός.
- Δεν υπήρξε ιεράρχηση προτεραιοτήτων και διαχείριση των ανθρώπινων πόρων και των υλικών.
- Δεν υπήρχαν υποδομές ανάσχεσης της φωτιάς.
- Οι υπεύθυνοι σχεδιασμού και συντονισμού ήταν επιεικώς απαράδεκτοι
- Φάνηκε η γύμνια των τοπικών φορέων, στην δημιουργία και την διαχείριση των υποδομών και της υλοποίησης δράσεων.
- Δεν υπήρχε αξιόπιστο δίκτυο πυρόσβεσης (Χαλασμένοι κρουνοί, ασύμβατες εγκεταστάσεις κλπ)
- Δεν υπήρχε σχέδιο πολιτικής προστασίας.
- Δεν υπήρξε διοικητική μέριμνα για τους Πυροσβέστες από άλλες περιοχές της Ελλάδας.
Όλα αυτά κι άλλα τόσα οδήγησαν στην μεγαλύτερη καταστροφή του νησιού μας μετά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο.
Μια καταστροφή, που οι ανάδοχοι της, προσπαθούν ο ένας μετά τον άλλο να αποφύγουν τις ευθύνες τους, με δηλώσεις και αγαθοεργίες που μηδενική αξία έχουν υπό τις παρούσες συνθήκες.
Γιώργος Τούμπος
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου