ΤΟ ΔΑΣΟΣ
Το Δάσος που λαχτάριζες Το σιγαλό τραγούδισμα
ως που να το περάσης, που σ’ έφερε διαβάτη
τώρα να το ξεχάσης, σε μακρινό παλάτι
διαβάτη αποσπερνέ. δίχως ελπίδα αυγής,
Μιαν αυγινή το κούρσεψαν το πήρανε- για κοίταξε-
ανίδρωτοι λοτόμοι, στερνήν ανατριχίλα,
κι εκεί είναι τώρα δρόμοι, τα πεθαμένα φύλλα
διαβάτη αποσπερνέ. που απόμειναν στη γης.
Το τρίσβαθο αναστέναγμα, Κι η άρπα με τον ήχο της
που άγγιζε την καρδιά σου, που σε γλυκομεθούσε,
κι έσπαε τα γόνατά σου, μα κρύφια σού χτυπούσε
δε θα τ’ ακούσης πλιά. θανάτου μουσική,
Το πήρανε στα διάπλατα, χάθηκε με την άγγιχτη
περίτρομα φτερά τους, που την κρατούσε κόρη,
και τόκαμαν λαλιά τους στα πέλαγα, στα όρη,
τα νύχτια τα πουλιά. να μην ξανακουστή.
Και κάτι που βραχνόκραζε Το δάσος που λαχτάριζες,
με μια φωνή ανθρώπου, ως που να το περάσης
στο ημέρωμα του τόπου για πάντα να ξεχάσης,
βουβάθηκε κι αυτό. διαβάτη αποσπερνέ.
Κι έπεσε το αιματόβρεχτο Γενήκαν νεκροκρέβατα
τ’ ολόγυμνο μαχαίρι τ’ άγρια δεντρά του τώρα
πόβλεπες σ’ ένα χέρι και θα τα βρω στη χώρα,
να σειέται αστραφτερό. διαβάτη αποσπερνέ.
(Μιλτιάδης Μαλακάσης)
Στις 18 Αυγούστου τού τρέχοντος έτους, και περί την ώρα 02.30΄, στην περιοχή Άγιος Μάρκος τής κεντρικής Χίου, εκδηλώθηκε στην καρδιά τού δάσους πυρκαγιά η οποία διήρκεσε μέχρι τις 25 τού ίδιου μήνα και της οποίας τα αποτελέσματα- συνεργούντος τού βορείου ανέμου, ο οποίος επί τετραήμερο έπνεε λυσσώδηςεντάσεως 7-8 μποφώρ- απέβησαν ολέθρια: 150.000 στρέμματα δασικής και γεωργοκτηνοτροφικής εκτάσεως παραδόθηκαν «εις το πυρ το εξώτερον»! Τα δάση τού Αναβάτου, των Αυγωνύμων, της Ελίντας και του Λιθιού τα καταβρόχθισε η φωτιά! Από το θάνατο και την κόλαση δεν ξέφυγαν μήτε του δάσους οι κάτοικοι, τα κάθε λογής πουλιά και ζώα! Ίδια τύχη περίμενε και τις αγροτικές εκτάσεις στο Λιθί, τη Βέσσα, τον Άγιο Γιώργη Συκούση, την Ελάτα, τ’ Αρμόλια, τους Ολύμπους, το Πυργί! Κόποι και ιδρώτας αιώνων σ’ ελάχιστο χρόνο γίνηκαν στάχτη! Σκίνοι και ελιές που φύτεψαν κι ανάστησαν σε περασμένους καιρούς και χρόνους οι πρόγονοί μας αποτεφρώθηκαν, και τα κουφάρια τους μέσα στης φύσης το νεκροταφείο για πολύ καιρό θα ξυπνούν ενοχές!
Ποια όμως μπορεί να υπήρξε η αιτία μιας τόσης και τέτοιας τραγωδίας; Τις τελευταίες μέρες, μέσα στην ομαδική θλίψη και τον πανικό που γέννησε το αιφνίδιο γεγονός, ο καθένας δίνει τη δική του εξήγηση για την ανείπωτη συμφορά: ο ένας αποδίδει την ευθύνη στα λειψά έως ανύπαρκτα μέτρα πυροπροστασίας(απουσία ζωνών πυρασφάλειας, μη διενέργεια αποψίλωσης και καθαρισμού τών οδικών ρείθρων από την εύφλεκτη ξερή ύλη κ.ά.π) τής δημοτικής αρχής, ο άλλος χρεώνει με μεγάλη ευκολία τη συμφορά στο Δασάρχη τού νησιού επειδή λέγεται πως αυτός είναι στο έπακρο τυπικός και σχολαστικός με την κατά γράμμα εφαρμογή τού νόμου, ο τρίτος θεωρεί ένοχο το «στρατηγό άνεμο» που καθώς ήταν άγριος και ατίθασος για τέσσερις μέρες δεν άφηνε καθόλου περιθώρια στους δαμαστές τής φωτιάς να την πολεμήσουν, ο επόμενος καταλογίζει ευθύνες στο ασυντήρητο δίκτυο ηλεκτροδότησης τής ΔΕΗ, ο μεθεπόμενος πίσω από την εκδηλωμένη πυρκαγιά βλέπει Τούρκους πράκτορες, και ούτω καθεξής.
Η αιτία για το κακό που μας χτύπησε είναι απλή και μία, ο χιώτικος εφησυχασμός και η ραθυμία, η ακηδία και η ραστώνη, η ψευδαίσθηση πως τα βάσανα και οι συμφορές είναι για άλλους κι όχι για μας, η παραίτηση μιας ολόκληρης τοπικής κοινωνίας απέναντι σε οτιδήποτε το κοινό και το συλλογικό, η πρόταξη τούατομικού και χυδαία ευδαιμονιστικού απέναντι σε όποια συλλογική αξιολογία!Είναι κοινό μυστικό ότι η μικρή μας νήσος αρχαιόθεν ιεραρχεί διαφορετικά απ’ ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος τις αξίες της. Στο θρόνο τών χιώτικων αξιών βρίσκεται θρονιασμένη και βασιλεύει η πίστη στο χρήμα και στην υλική ευμάρεια. Εύλογο, λοιπόν, είναι μια τέτοια αλλοτριωμένη κοινωνία- που αποδίδει στα υλικά μέσα παντοδυναμία- να είναι βαθιά νυχτωμένη, να μην οσφραίνεται τον κίνδυνο που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ξεπροβάλει μπροστά της, και, φυσικά, να είναι ανήμπορη να αντιτάξει σθεναρές άμυνες κατά τη στιγμή τής δοκιμασίας. Και γινόμαστε σαφείς:
Οποιουδήποτε άλλου τόπου οι άρχοντες – που στην παρούσα χρονική στιγμή είναι ο ενοποιημένος Δήμος Χίου και η Αντιπεριφέρεια – θα είχαν πρώτιστημέριμνα, κάθε χρόνο, από το ξεκίνημα τής άνοιξης μέχρι και τα τέλη Σεπτεμβρίου οπωσδήποτε, να φρουρούν νυχθημερόν και αδιαλείπτως τα δάση που είχαν απομείνει. Η επιτήρηση και επίβλεψη των δασών θα μπορούσε να γίνεται από την Αστυνομία, την Πυροσβεστική Υπηρεσία, το Δασαρχείο, το Στρατό αλλά και από Εθελοντικές Ομάδες Πυροπροστασίας. Κάτι τέτοιο όμως στην περίπτωσή μας δεν γινόταν. Ή, αν γινόταν, συνέβαινε με τρόπο ελλιπή και περιστασιακό. Όσοι περνούσαμε, τα τελευταία καλοκαίρια, το οδικό δίκτυο «Χίος-Καρυές-Αυγώνυμα-Ελίντα-Λιθί» κυκλοφορούσαμε τις περισσότερες φορές «μόνοι» μέσα στοκαταμεσήμερο, χωρίς ποτέ να συναντήσουμε κάποιο ελεγκτικό και προστατευτικό τού δάσους όργανο. Όφειλαν οι διοικητικοί παράγοντες τής Χίου να είχαν διασπείρει ανά 200 μέτρα λ.χ., κατά μήκος τού προαναφερθέντος οδικού δικτύου, αστυνομικούς, αγροφύλακες, δασοπυροσβέστες, εθελοντές δασοπυροσβέστες ή και στρατιώτες ακόμα,- κατόπιν συνεννοήσεως με τη Στρατιωτική Διοίκηση τής 96 ΑΔΤΕ για τον ακριβή προσδιορισμό τών ζωνών δάσους που θα επόπτευε ο Στρατός- οι οποίοι θα ήταν νύχτα και μέρα τα άγρυπνα μάτια και οι προστάτες τού δάσους [βλέπε σχετικό άρθρο μας στην τοπική εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ/Απόψεις τής 27/7/2007(www.alithia.gr), με τίτλο «Φύλακες γρηγορείτε!!!», όπου επισημαίναμε τη σοβαρότητα τού κινδύνου και υποδεικνύαμε συγκεκριμένα μέτρα].Θα ήταν επιτρεπτή και κατανοητή, νομίζουμε, από την κοινή γνώμη ακόμα και μια απαγόρευση, κατά τους επικίνδυνους μήνες,τής κυκλοφορίας στις εν λόγω περιοχές. Όμως μήτε αυτή τέθηκε σε εφαρμογή!Αντίθετα, τώρα η Αντιπεριφέρεια ως «μωρά παρθένος» σπεύδει περίφροντις και απαγορεύει την κυκλοφορία- και λίαν ορθώς πράττει - τού οποιουδήποτε πολίτη, από τη δύση τού ήλιου έως την ανατολή του, στις εναπομείνασες άκαυτες ακόμα περιοχές τής ΝΑ Χίου! Κατανοεί ο καθένας ότι συμπεριφερθήκαμε όχι ως Προμηθείς αλλά ως Επιμηθείς!
Ως εκ τούτου κάθε προσπάθεια να μετατοπισθεί η ευθύνη προς κατεύθυνσηδιαφορετική, από εκεί όπου πραγματικά εδρεύει, είναι όχι μόνο ματαιοπονία αλλά και ανανδρία και λιποταξία από την ευθύνη! Οι κυβερνώντες δοκιμάζονται και πιστοποιείται η αξιοσύνη και τιμιότητά τους προπάντων στις φουρτούνες, όταν δηλαδή καλούνται να διαχειριστούν κρίσεις.
Αλήθεια, του Στρατού η συμβολή ποια υπήρξε, τα τελευταία χρόνια, στον τομέα τής φρούρησης και επιτήρησης τών δασών; Τα δάση, ως γνωστόν, λόγω καί της στρατιωτικής τους σημασίας στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, οφείλουν να τυγχάνουν της επιστασίας και περιφρούρησης καί του Στρατού. Γνωρίζουμε ότι σε παλαιότερες εποχές η Ταξιαρχία φρουρούσε επιμελέστατα τα δάση τής κεντρικής Χίου.
Τις συνέπειες αυτής μας της ολιγωρίας, σε επίπεδο επιτήρησης και πρόληψης, θα υποστούμε καί στο άμεσο μέλλον αλλά καί σε βάθος χρόνου:
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Την επομένη τής συμφοράς οφείλουν οι αυτοδιοικητικοί παράγοντες τού τόπου (Δήμος Χίου και Αντιπεριφέρεια), με πνεύμα νηφαλιότητας και ψυχραιμίας, να λάβουν τέτοια μέτρα τα οποία θα προστατεύουν τις καμένες περιοχές και θα τους παρέχουν τη δυνατότητα επούλωσης τών πληγών τους. Συγκεκριμένα:
[Σημείωση: Ως προς την ένσταση την οποία, φυσικώ τω τρόπω, θα εγείρει κάποιος σχετικά με το επαγγελματικό μέλλον και την επιβίωση τών ποιμένων, προτείνουμε τα έξοδα συντήρησης και εκτροφής τών ζώων τους να επωμισθεί είτεσχεδόν εξ ολοκλήρου (σε ποσοστό 80-90%) το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ή, σε τοπικό επίπεδο, ο Δήμος Χίου. Επιβάλλεται, για μια πενταετία τουλάχιστον ή και περισσότερο, να απαγορευθεί η ελεύθερη περιπλάνηση τών αιγοπροβάτων. Μόνον έτσι, δηλαδή με το σταυλισμό και τον εγκλεισμό τών ζώων σε περιφραγμένους χώρους και την παροχή σ’ αυτά έτοιμης ζωοτροφής, καί το δάσος οπωσδήποτε θα αναταχθεί καί αυτοί οι συμπαθείς επαγγελματίες, οι κτηνοτρόφοι, θα διασώσουν την επαγγελματική τους υπόσταση και επομένως η ντόπια κτηνοτροφία δεν θα οδηγηθεί σε μαρασμό. Ειδάλλως το καμένο δάσος αν βοσκηθεί, ουδέποτε θα αναγεννηθεί].
Η τραγωδία που έπληξε την ιδιαίτερή μας πατρίδα σίγουρα είναι τεράστιων διαστάσεων. Είναι ίσης βαρύτητας με τη συμφορά τού 1822 αλλά και μ’ εκείνην τού 1881! Κι αυτό διότι σ’ εκείνες τις συμφορές είχαμε μεν απώλειες ανθρώπινων ζωών, αλλά και σήμερα εξαιτίας τής ενσκήψασας πυρκαγιάς έχουμε αφανισμό τούδασικού κεφαλαίου καθώς και αφανισμό μεγάλου μέρους τών γεωργικών υποδομών.
Ωστόσο ο άνθρωπος παρά τα όποια χτυπήματα τού επιφυλάσσει η ζωή (πόλεμος, εμφύλιος πόλεμος, προσφυγιά, πείνα, αρρώστια, σεισμός, φωτιά, πλημμύρα) διαθέτει πάντα μέσα στην ψυχή του τεράστια αντισώματα πίστης στη ζωή και αντίστασης κατά τού Θανάτου. Γι’ αυτό και βρίσκει πάντα το κουράγιο να συνεχίζει!
ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΕΠΑΝΩ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ
Μη φοβηθής το σπίτι που άνοιξε
βαθιά στη γη τα θέμελά του,
κι ας έλθουν χίλιοι ανεμοστρόβιλοι
και τη σκεπή του ας ρίξουν κάτου.
Μη φοβηθής το δέντρο που άπλωσε
τις ρίζες του βαθιά στο χώμα,
κι ας σπάση την κορφή του ο άνεμος
και τα πυκνά κλαδιά του ακόμα.
Μη φοβηθής αυτόν που εστήριξε
στην Πίστη επάνω την ελπίδα.
Τον είδα στη ζωή να μάχεται,
μα πάντα ανίκητο τον είδα.
(Ιωάννης Πολέμης)
ΛΕΩΝΙΔΑΣ Ο. ΠΥΡΓΑΡΗΣ
ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
Χίος 25/8/2012
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου