Κοσμοϊστορικές αλλαγές στους Συνεταιρισμούς

Κοσμοιστορικές μπορούν να χαρακτηρισθούν οι αλλαγές οι οποίες λαμβάνουν χώρα αυτή την περίοδο στον χώρο των Γεωργικών συνεταιρισμών, μιας και μετά τον Ν.4015/2011, και την τροποποίηση του με τον Ν.4277/1.8.2014, όπως ερμηνεύθηκε με την ΑΠ 2012/3-9-2014 ερμηνευτική εγκύκλιο του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Ανάπτυξης Κου Κορασίδη, όλα πλέον αλλάζουν.

Οι πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί γίνονται πρωταγωνιστές των εξελίξεων, ενω οι δευτεροβάθμιοι υποβαθμίζονται, και στην ουσία οδηγούνται στο κλείσιμο τους.

Για να γίνουμε πιο σαφείς, και για να μπορέσουμε να καταλάβουμε το τι συμβαίνει στην περίπτωση της Χίου, και της μαστίχας θα σας εξηγήσω όσο πιο απλά μπορώ τις αλλαγές οι οποίες επέρχονται.

1. Μπαίνουν στο μικροσκόπιο του εποπτικού συμβουλίου οι 20 Πρωτοβάθμιοι Συνεταιρισμοί των μαστιχοχωρίων και ελέγχονται για το άν είναι ενεργοί. 
2. Για να χαρακτηρισθεί ένας νησιώτικος συνεταιρισμός ενεργός, θα πρέπει να έχει συγκεκριμένο αριθμό ενεργών μελών, και να έχει ετήσιο τζίρο πάνω από 10.000€. 
3. Στην περίπτωση που σε δύο (2) συναπτά έτη ο Συνεταιρισμός δεν έχει δραστηριότητα, οδηγείται σε Εκκαθάριση.
4. Οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί μεταξύ τους, μπορούν πλέον να δημιουργούν Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) και να δραστηριοποιούνται σύμφωνα με τον σκοπό του καταστατικού τους.
5. Το πλεόνασμα (κέρδη) από τις δοσοληψίες των Πρωτοβάθμιων Συνεταιρισμών με τα μέλη τους είναι αφορολόγητο, με ότι αυτό συνεπάγεται για την Συνεταιριστική λειτουργία.
6. Σύμφωνα με το Ν.4277/2014 όπως ερμηνεύτηκε από την γνωστή πλέον εγκύκλιο Κορασίδη (ΑΠ 2012/3-9-2014), και την Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β 2918/29-10-2014), οι Πρωτοβάθμιοι  Συνεταιρισμοί δικαιούνται πλέον αντιπροσώπευσης στην Γενική Συνέλευση της ΠΑΣΕΓΕΣ, ανάλογα με τον αριθμό των μελών τους, την ίδια ώρα που η ΕΜΧ, δεν έχει πλέον αυτό το δικαίωμα.

Αυτές και άλλες πολλές είναι οι αλλαγές που επέρχονται.

Μετά λύπης μου βλέπω ότι ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα εδώ και 3 περίπου μήνες, έχει αρχίσει μια δημόσια διαβούλευση για την δρομολόγηση, των όποιων αλλαγών, και διεργασιών επέρχονται, εδώ στην Χίο, δεν υπάρχει καμμιά μέριμνα, και καμμιά ενημέρωση πάνω στο θέμα αυτό.

Τουλάχιστον, με την ενεργοποίηση πλέον των πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών, ας είμαστε αισιόδοξοι, ότι αφήνουμε πίσω μας οριστικά,αλλίστου μνήμης εποχές, αδρανών συνεταιρισμών, όπου τα συμβούλια μόνο διακοσμητικό ρόλο είχαν.

Τούμπος Γιώργος
Αντιπρόεδρος Συνεταιρισμού Πυργίου

ΥΓ : Οι κυριότερες ρυθμίσεις που θεσπίζονται με τη διάταξη του άρθρου 61 του ν. 4277/2014, με βάση και την ερμηνευτική εγκύκλιο, είναι:

1. Η έννοια του συνεταιρισμού. Επανέρχεται ο όρος “Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις” (ΑΣΟ), για τη διάκριση των αγροτικών συνεταιρισμών (ΑΣ) και των αγροτικών εταιρικών συμπράξεων (ΑΕΣ), αντικαθιστώντας έτσι την αντίστοιχη διάταξη του ν. 4015/2011 περί “Συλλογικών Αγροτικών Οργανώσεων” (ΣΑΟ).

2. Δασικοί συνεταιρισμοί. Πέραν των αγροτικών συνεταιρισμών, ο νόμος ενδεικτικά αναφέρει και ορισμένα άλλα είδη συνεταιρισμών οι οποίοι θεωρούνται αγροτικοί, εφόσον δραστηριοποιούνται στον κλάδο ή σε δραστηριότητες της αγροτικής οικονομίας, όπως οι αλιευτικοί συνεταιρισμοί, οι κτηνοτροφικοί, οι πτηνοτροφικοί, οι μελισσοκομικοί, οι σηροτροφικοί, οι αγροτουριστικοί, οι αγροβιοτεχνικοί και οι οικοτεχνικοί, παραλείποντας όμως να συμπεριλάβει τους δασικούς συνεταιρισμούς, τροποποιώντας έτσι την αντίστοιχη διάταξη του ν. 2810/2000. Συνεπώς οι δασικοί συνεταιρισμοί δεν είναι αγροτικοί συνεταιρισμοί. Οι δασικοί συνεταιρισμοί και οι ενώσεις δασικών συνεταιρισμών (οι ενώσεις δασικών συνεταιρισμών κατ’ εξαίρεσιν διατηρούνται, αντίθετα προς τις ενώσεις αγροτικών συνεταιρισμών, οι οποίες καταργούνται) παραμένουν και συνεχίζουν να λειτουργούν όπως λειτουργούσαν μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4015/2011 και να διεξάγουν αρχαιρεσίες σύμφωνα µε τις διατάξεις του καταστατικού τους, µη επηρεαζόμενοι από τις ρυθμίσεις του ν. 4015/2011, όπως ισχύει.

3. Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις. Στις Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις (ΑΣΟ) περιλαμβάνονται και οι Αγροτικές Εταιρικές Συµπράξεις (ΑΕΣ), οι οποίες λειτουργούν µε τη νοµική µορφή της ανώνυµης εταιρείας, συνιστώνται αποκλειστικά από αγροτικούς συνεταιρισµούς ή και άλλες ΑΕΣ και διέπονται από τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920, όπως ισχύει, όσον αφορά στη σύσταση και λειτουργία τους, µε τους περιορισµούς όµως που θέτει ο νόµος. Τα καταστατικά των ΑΕΣ εγκρίνονται και δηµοσιεύονται στο ΓΕΜΗ, σύµφωνα µε τη διαδικασία που προβλέπεται για τις ανώνυµες εταιρείες.

4. Εθνικό Μητρώο. Ο ν. 4015/2011 εισήγαγε τον θεσµό του Εθνικού Μητρώου των ΑΣΟ και των ΕΟ (Επαγγελµατικών Οργανώσεων), ο οποίος εκτιμάται ότι θα βοηθήσει στην καταγραφή και την παρακολούθηση από την πολιτεία όλων των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων της χώρας και των διεπαγγελµατικών οργανώσεων, καθώς και στην καλύτερη εξυπηρέτηση των ίδιων των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων από την κεντρική διοίκηση και τους αρµόδιους φορείς.

5. Εποπτική Αρχή. Η σπουδαιότητα που δίδεται από τον νοµοθέτη τόσο στην τήρηση του εθνικού µητρώου όσο και στην εφαρµογή των διατάξεων περί εποπτείας, ελέγχου αλλά και εξυγίανσης των συνεταιρισµών, φαίνεται από τη σύσταση του Ειδικού Επιστηµονικού Συµβουλίου, γνωµοδοτικού χαρακτήρα, το οποίο ουσιαστικά εισηγείται επί όλων των θεµάτων που αφορούν το µητρώο και διασφαλίζει την παρακολούθηση της ορθής και νόµιµης λειτουργίας των αγροτικών συνεταιρισµών και των αµιγώς συνεταιριστικών εταιρειών τους, καθώς και τη λήψη µέτρων τα οποία κατά τον χρόνο του µετασχηµατισµού τους είναι απολύτως αναγκαία για την εξυγίανσή τους.

6. ΠΑΣΕΓΕΣ: Η ΠΑΣΕΓΕΣ αποτελεί την εθνική και συντονιστική οργάνωση των Αγροτικών Συνεταιρισµών και των Αγροτικών Εταιρικών Συµπράξεων. Έχει σωµατειακή διάρθρωση και δοµή και για τον λόγο αυτό δεν έχει εµπορική ιδιότητα. Μέλη της ΠΑΣΕΓΕΣ είναι οι ενεργοί Αγροτικοί Συνεταιρισµοί (ΑΣ), οι δασικοί Συνεταιρισµοί, οι Αναγκαστικοί Αγροτικοί Συνεταιρισµοί και οι Αγροτικές Εταιρικές Συµπράξεις (ΑΕΣ), που προφανώς από παραδροµή στον νόµο αναφέρονται ως “Ανώνυµες” Εταιρικές Συµπράξεις. Καταργείται το πειθαρχικό συµβούλιο της ΠΑΣΕΓΕΣ.

7. Φορολογικές Διατάξεις. Το πλεόνασμα στους συνεταιρισμούς είναι αφορολόγητο και για τις ΑΣΟ που μετατρέπονται ή συγχωνεύονται ισχύουν όλες οι απαλλαγές από φόρους κλπ. που ίσχυαν για τους συνεταιρισμούς. Η µεταγραφή στα υποθηκοφυλακεία γίνεται ατελώς. Δεν φορολογείται η μεταβίβαση ακινήτων των συνεταιρισμών στα μέλη του. Το εισόδημα που αποκτούν οι συνέταιροι από την εργασία τους στον συνεταιρισμό φορολογικά θεωρείται πλέον γεωργικό εισόδημα (η ρύθμιση αυτή είχε αποτελέσει πάγιο αίτημα των γυναικείων κυρίως συνεταιρισμών).

8. Μειώσεις Κεφαλαίου - Μελών. Μειώνεται το συνεταιριστικό κεφάλαιο για την ίδρυση αγροτικού συνεταιρισμού στο ποσό των 10.000 ευρώ. Μειώνεται ο αριθμός των ιδρυτικών μελών του συνεταιρισμού στα δέκα. Μέλη αγροτικών συνεταιρισμών μπορούν να γίνουν και άλλοι αγροτικοί συνεταιρισμοί, χωρίς τον περιορισμό του 3% που προέβλεπε ο προηγούμενος νόμος.

9. Νέες προθεσμίες επανορθώσεων. Στις Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών, τις Κεντρικές Ενώσεις και τις Κοινοπραξίες, οι οποίες κατά τη διαδικασία της μετατροπής τους παρέλειψαν κάποια ενέργεια ή την υλοποίησαν πλημμελώς λόγω της πραγματικής δυσκολίας στην εφαρμογή των διατάξεων για τη μετατροπή, παρέχεται προθεσμία τριών μηνών, δηλαδή μέχρι 30-10-2014, να επαναλάβουν τη διαδικασία αυτή, η οποία θα εγκριθεί από τη γενική συνέλευση των μελών του νέου συνεταιρισμού. Επίσης παρέχεται η δυνατότητα επανελέγχου από το δικαστήριο πράξεων ή παραλείψεων αντίθετων προς τον νόμο, εφόσον δημιουργείται βλάβη στα συμφέροντα των συνεταιρισμών ή των μελών τους, ώστε να εξασφαλίζεται η επιβαλλόμενη για τους συνεταιρισμούς απόλυτη διαφάνεια.